Ağartma Toprakları

Ağartma tabiri renk açma işleminden gelir. Sıvıların içinden kimisi renkli istenmeyen maddelerin adsorbsiyonla uzaklaştırılmasında yüksek özgül yüzeyli killerin önemli bir yeri vardır.  Bu killer ağartma toprakları olarak adlandırılırlar.

Şirketimiz hormitik killerin dünyadaki en büyük üreticilerinden Oil-Dri Corporation of America'nın Türkiye temsilcisi ve genel distribütörüdür. Oil-Dri’ın ürettiği killer piyasadaki emsallerinden farklı olarak kalsiyum tipi bentonitik killerden değil hormitik killerden (attapuljit/bentonit karışımı - lekeci kili) üretilir.

"Pure-Flo ®" ticari markasıyla üretilen ağartma toprakları ülkemizde de bitkisel ve mineral yağların ağartılmasında kullanılmaktadır. Bu toprakların dört ana çeşidi mevcuttur :

1. Pure-Flo Natural B80 :  Tabii nötral bir toprak olup 400 m2/g’dan fazla yüzey alanına sahiptir. Asit içermediğinden çift bağlara etkisi yoktur. Fiyatı en ucuz olan çeşittir. Kullanım oranı yağın niteliğine göre % 0.5 - 8 arasındadır. Gereğince asit aktive bir toprakla paçallanabilir.

2. Pure-Flo Supreme B81 :  B-80'in bir kademe asitle aktifleştirilmiş çeşididir. Yüzey alanı 200 m2/g, pH'sı 4 civarındadır. Her nevi bitkisel yağın rafinasyonunda özellikle kırmızı rengin giderilmesinde ve ürün yağ stabilitesinde en iyi sonuçları vermektedir. Kullanım oranı yağın niteliğine göre % 0.3 - 2.0'dir.

3. Pure-Flo Supreme Pro-Active / Perform 4000 :  pH'sı 3 civarında olan asitle aktive topraklardır. Metal içeren renkli moleküllerin ve oksijen içeren bileşiklerin giderilmesinde en etkindirler. 

4. Pure-Flo Perform 6000 : pH’sı 2.5 civarında olup çok yıpranmış ve okside olmuş yağlar için Perform 4000’den geliştirilmiştir. Fiyatı en pahalı olan çeşittir.

Bu topraklar, yukarıda da belirtildiği gibi, piyasadaki bütün emsallerinden farklı olarak bentonitik killerden değil hormitik killerden (attapuljit - lekeci kili) üretilir. Bunların kullanılmasında en dikkat edilecek husus sabuna karşı hassasiyetleri, sabun tutmalarıdır. Bu nedenle ağartma sırasında diğerlerinde görülen asit yükselmesi görülmez.

Spesifikasyonlarında da görüleceği gibi bütün bu topraklar 1-100 mikron boyutlarında (ortalama 20-30 mikron) maddeler olup genelde 90-100° C sıcaklıkta, 15-20 dakika süreyle ve toprağın oksidasyon ve diğer katalitik etkilerini azaltmak için vakum altında ağartılacak sıvıyla karıştırılır ve süre sonunda filtrasyon yoluyla sıvıdan ayrılırlar.

5. Ultra Clear: Yukarıda belirtilen ağartma topraklarının dışında, ağırlıklı olarak petrol türevlerinin rafinasyonunda ürünün içindeki nem ve yüzey aktif maddelerin adsorbsiyonunda kullanılan “Ultra-Clear ®” ticari markalı granüler killer de vardır. Bunlar düşey kolonlara doldurularak perkolasyon yoluyla arıtma için kullanılmaktadır.

Gerek toz gerekse granül halindeki ağartma topraklarının kullanımında çok sık göz ardı edilen fakat en önemli hususlardan biri katı konsantrasyonunun (katı/sıvı oranının) reaksiyon kinetiğine etkisidir. Şöyle ki : katı/sıvı oranı normal karışımda örneğin 1/100 iken filtrasyon veya perkolasyon sırasında 1/1 civarındadır, dolayısıyla bir kullanım oranı saptanırken, laboratuvar deneyleri yorumlanırken ve tesis ölçeğine uygulanırken, ve kapalı filtreler veya kolonlarla çalışılırken bu hususa özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir.